RESİMLER

 

GULAMLIKTAN DEVLET YÖNETİMİNE UZANAN BİR DEVLET ADAMI

Prof. Dr.Ahmet ÇAYCI : Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamı olan Celâleddin Karatay, dindar, hayırsever ve kudretli bir yöneticidir. Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesinde oluşturulan Selçuklu Araştırmaları Merkezi , Karatay Belediyesi ve Vakıflar Konya Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay ve ailesinin hayatı, siyasi faaliyetleri ve inşa ettirdiği mimari eserleri konu alan çalışmalar kitaplaştırıldı.

 

 HİSDER (Hikmet İlim ve Sanat Derneği)'in Karatay Belediyesi Şemsi Tebrizi Sosyal Tesisleri’nde düzenlediği Pazartesi Toplantıları’nda Necmettin Erbakan Üniversitesi  Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Genel  Sanat  Tarihi Anabilim Dalı Başkanı  Prof. Dr.Ahmet ÇAYCI “Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay “hakkında dernek üyelerine bilgi verdi.

 

YAPILAN ÇALIŞMALAR KİTAPLAŞTIRILDI

Prof. Dr.Ahmet ÇAYCI ,Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesinde oluşturulan Selçuklu Araştırmaları Merkezi sayesinde Selçuklu tarihi ile ilgili çalışmalar yapıldığını , Karatay Belediyesi ve Vakıflar Konya Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay ve ailesinin hayatı, siyasi faaliyetleri ve inşa ettirdiği mimari eserleri konu alan  çalışmaların kitaplaştırıldığını belirtti. Kitap içerisinde 20 adet yazıyı ihtiva eden bu çalışmada Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay’ın hayatı, ailesi, siyasi faaliyetleri, mimari eserleri, eserlerin bakım ve onarımlarını ihtiva etmektedir.

 

DİNDAR BİR KİŞİLİK

Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamı olan Celâleddin Karatay’ın hangi tarihte doğduğu kesin olarak bilinmemektedir. Kayseri’de H.652/1254’te vefat etmiştir. Karatay’ın cenazesi dönemin geleneklerine uygun olarak Konya’ya getirilerek burada mumyalanmış ve kendisine ait medresenin bir odasına  defnedildiğine vurgu yapan ÇAYCI, “Celâleddin Karatay’ın dindarlığı, hayırseverliği ahlâkî meziyetleri ve kudretli bir devlet adamı olduğu üzerinde birleşmektedirler. İbn Bibi, Celâleddin Karatay’ın geceleri namaz kılmak, gündüzleri oruç tutmakla meşgul olduğu, her türlü maddi zenginliklerden sakındığını belirtir. Anadolu Selçuklu Devleti’nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamıdır. Celâleddin Karatay’ın hayatıyla ilgilide çok fazla belge bulunmamaktadır. Selçuklu hakkındaki bilgimiz Osmanlı kadar yoktur. Dönemin tarihçilerinden İbn Bibi, Aksarâyî ve Anonim Selçuklu Kitapları dışında kaynak bulunamamaktadır. Dönemin kültür varlıkları yoluyla bilgi sahibi oluyoruz. Babasının adının ‘Abdullah’ olarak kaydedilmesi Karatay’ın Müslüman ve Türk asıllı olmadığı görüşünü desteklemektedir Anadolu Selçuklu dönemine ait kronikler ve kendisine ait vakfiyelerde de onun biyografisine katkıda bulunacak yeterli bilgi bulunmamaktadır.”

 

ÜÇ KARDEŞ DÖNEMİ

13. yüzyıl devlet yönetiminde rol oynayan Celâleddin Karatay ,Alâeddin Keykubad zamanında öne çıkmış, üç kardeş döneminde de devleti ayakta tutan devlet adamı olduğunu ifade eden ÇAYCI, “Türkiye Selçuklularının en parlak devrini idrak eden Celâleddin Karatay, 1243 Kösedağ bozgunundan sonra, üç kardeş döneminde  çeşitli devlet hizmetlerinde bulunmuştur. İzzeddin Keykâvus, Alaeddin Keykubad, II. Gıyâseddin Keyhusrev ve üç kardeş döneminde çeşitli devlet mevkilerinde görev yapan Celâleddin Karatay; sipehsâlar, devât-dar, taşt-hâne emirliği, haziney-i hassa emîrliği, saltanat naibliği ve atabeglik görevlerini en iyi şekilde yerine getirmeye çalışmıştır. I. Alâeddin Keykubad’ın ölümünden (1237) özellikle de Kösedağ Savaşı’ndan sonra devletin iç ve dış olaylar karşısında uğradığı sarsıntıları kontrol altına almıştır. Sultanların yaşça küçük ya da zayıf karakterli olmaları, ayrıca Moğol müdahaleleri sonucunda devlet adamları arasında meydana gelen şiddetli mevki mücadelelerinin ülkeyi sarstığı bir zamanda, Celâleddin Karatay Türkiye Selçuklu Devleti’nin birliğini sağlamada ciddi başarılar göstermiştir.” dedi.

 

DEVLET YÖNETİMİNDE ÖNEMLİ ROL OYNAMIŞ BİR AİLE

Celâleddin Karatay evlenmediği için soyu Celâleddin Karatay’ın kardeşlerinden Kemaleddin Rumtaş ve Seyfeddin Karasungur’dan devam etmiştir. Alaeddin Keykubat’tan  Celâleddin Karatay’a birçok eserin banisi üzerinde duran ÇAYCI , Ebü’l hayrat olarak anılan Sahi Ata Fahrettin Ali’ye değinerek “Selçuklu Vezirlerinden Sahib Ata  Fahreddin Ali, İnce Minareli Medrese, Sivas Gök Medrese,Sahib Ata Cami ve Hamamı ,Kayseri’de Selatiye Medresesi   ve Çeşmesi’nin banisidir.Karatay Medresesi’nin karşısında Küçük Karatay Medresesi Kemalüddin Rumtaş tarafından yaptırılmıştır. Bu medrese Kemaliye-Kemaleddin Turumtaş Medresesi olarak da adlandırılır. Günümüze kadar bu medreseden tonozu çökmüş eyvanı ayakta kalabilmiştir. Bulunan mezar odasında Kemalüddin Rumtaş’ın cesedine rastlanılmıştır. Burası koruma alına alınmıştır.

 

EMİR SEYFEDDİN KARASUNGUR

Celâleddin Karatay’ın en küçük erkek kardeşi Emir Seyfeddin Karasungur üzerinde duran ÇAYCI, Seyfeddin Karasungur’un sipehsalar (genelkurmay başkanı) olduğunu I. Alâeddin Keykubad ile 3. Gıyâseddin Kehusrev zamanlarında devlet işlerinde bulunduğunu, bıraktığı eserlerin kitabelerinden anlaşılacağı üzere, I. Alâeddin Keykubad zamanında Denizli’de 20 yıl vali olarak görev yaptığını, Karatay ailesinin devlet yönetiminde önemli görevlerde bulunduğunu söyledi.

 

        Sohbetin soru cevap kısmından sonra HİSDER Başkanı Prof. Dr. Önder KUTLU ve Tevfik GAZEL tarafından Prof. Dr. Ahmet ÇAYCI ‘ya hediyesi takdim edildi. Prof. Dr. Ahmet ÇAYCI 20 yazarın katkıda bulunduğu Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay Araştırmaları kitabını Dernek Başkan Yardımcısı Mustafa DÜNDAR’a hediye etti.Toplantı toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.